بهطور قطع و یقین همه، کارهای خوب و مثبت را دوست دارند و آن را تحسین میکنند و البته افرادی هم که این اعمال را انجام میدهند، نزد همه محبوب و قابل قبول میشوند.
وقتی شاگردی کار مثبتی را انجام میدهد و مورد قبول والدین قرار میگیرد، والدین با دادن پاداش و هدیهای اورا مورد تشویق قرار میدهند و او را تحسین میکنند که مثلاً: این کار تو که غذای خود را کامل خوردی یا اتاق خود را مرتب کردی، کار بسیار خوبی بوده است و با این پاداش و تشویق که شاید یک اسباب بازی و یا یک جعبه مداد رنگی باشد، به او میفهمانند این کار خود را تکرار کند.
ولی اگر شاگرد خطایی بکند پدر و مادر او را تنبیه میکنند که این کار تو ناپسند بوده است و با این تنبیه که شاید محروم کردن از دیدن تلویزیون باشد، به او میگویند این کار خود را تکرار نکند البته یک نکته بسیار مهم و قابل توجه اینجا وجود دارد که هم تنبیه و هم تشویق نباید از حد خود تجاوز کند اگر برای کار مثبت تشویق سنگینی انجام گیرد، توقع کودک بالا میرود و اگر با پاداشهای کوچکتر از آن راضی نمیشود و بیشتر از آن میخواهد که دیگر برای آن فایدهای ندارد و همین طور تنبیه اگر بیش از حد باشد مثلاً تنبیههای بدنی شدید میتواند کودک را به آن چیز خاص بدبین کند.
اگر خواستیم کودک را تنبیه کنیم باید او را متناسب با عملی که انجام داده، از یک سری چیزها که به آن علاقه دارد، محروم کنیم مثلاً یک ساعت او را از بازی کامپیوتری که دوست دارد محروم کنیم. این نمونه تنبیه نباید به مدت طولانی باشد چون اثر آن کم خواهد بود و اگر خواستیم کودک را تشویق کنیم چیزهایی را که دوست دارد در حد توان در اختیار او میگذاریم و متناسب با عمل مثبتی که انجام داده است برایش تهیه میکنیم. البته در مورد تنبیه درباره کودک باید در آخر کار یک تشویق هم برای آن صورت گیرد تا کودک انگیزه داشته باشد که این کار خطا را تکرار نکند.
بهطور فرض اگر کودک را به خاطر کار بدی که انجام داده تنبیه کردهایم به او بگوییم که اگر این دوره تنبیه را گذراند و کار بدش را جبران کرد چیز مورد دلخواه او را برایش تهیه میکنیم. در مورد کار مثبت هم به همین گونه است اگر کودک کار مثبتی انجام داد به او می گوییم اگر این کار خود را ثبات بخشد پاداشهای بعدی در انتظار او خواهد بود.
تشویق کودکان خجالتی
کودکان خجالتی خود را به برخوردهای اجتماعی و همزیستی با دیگران تشویق نمایید. برای این کار راه های زیادی وجود دارد، به عنوان مثال، اگر کودک خجالتی در هنگام سلام یا خداحافظی، نخواهد به شخص چیزی بگوید، سعی کنید او را وادار به دست دادن برای سلام یا خداحافظی نمایید.
دست دادن قدمی است در مسیر درست. راه دیگر این است که با کودک دیگری وارد یک بحث هیجان انگیز بشوید و هنگامی که بحث داغ شد، از کودکتان سۆال کنید که نظر وی در مورد موضوع مورد بحث چیست و البته مراقب باشید که وی را زیاد تحت فشار قرار ندهید زیرا ممکن است مقاومت بیشتری ایجاد کند. به یاد داشته باشید که کودک در بعضی روزها بهبودی نشان خواهد داد و بعضی روزها خیر.
برای کودکان خجالتی یک هدف معقول و دشوار این است که هر روز حداقل یک کلمه به یک فرد جدید بگوید. سایر موارد مناسب ، می تواند صحبت کردن در مقابل همه افراد کلاس، شرکت کردن در بازی های تیمی یا پرسیدن یک سۆال از معلم باشد.
تنبیه
همیشه دقت داشته باشید که تنبیه فرزندتان با کار خلافی که او انجام داده همخوانی داشته باشد و از نظر او عادلانه باشد. شما فرزندان خویش را برای ورود به اجتماع و ایجاد یک زندگی مستقل آماده می کنید و بنابراین تنبیه نیز باید نتیجه کار خلاف باشد. این روش هر نوع رنجشی را نیز در بچه ها از بین می برد زیرا تنبیه نتیجه کار خلاف آن ها بوده است البته به خاطر داشته باشید که هیچگاه از تنبیه بدنی استفاده نکنید.